19-12-2003
Voorbeeldberekening woningebouw

  Stap 2: Vaststellen bouwkundige uitgangspunten

• Transmissie
• Infiltratie

De bouwkundige uitgangspunten zijn van invloed op de transmissie- en ventilatieverliezen.

Bij bouwkundig dient aangegeven te worden of voor de berekening van het transmissieverlies voor de lineaire koudebruggen wordt uitgegaan van de forfaitaire (vereenvoudigde) of uitgebreide methode.Een lineaire koudebrug is de aansluiting van twee of meer constructie-elementen, bijvoorbeeld een aansluiting van het dak en de begane grondvloer op de gevel of een randaansluiting rond een kozijn.
Aanbevolen wordt in eerste instantie uit te gaan van de forfaitaire methode.

Voor de voorbeeldberekening wordt uitgegaan van de forfaitaire methode (hoofdstuk 13 van NEN 1068).

Warmteverlies door transmissie vindt plaats door de uitwendige scheidingsconstructie, de dichte en transparante delen, van een woning. Het warmteverlies door de uitwendige scheidingsconstructie is afhankelijk van de begrenzing en oriëntatie, het oppervlak, de warmteweerstand van de dichte delen, warmtedoorgangscoëfficiënt van de transparante delen en de lineaire koudebruggen.

Bij transmissie worden de uitwendige scheidingsconstructies gedefinieerd en worden de begrenzing en oriëntatie aangegeven. Voor de begrenzing van de scheidingsconstructie kan in de EPC berekening gekozen worden voor de buitenlucht, het water, de grond, een kruipruimte en indien aanwezig een AOR of AOS.
De oriëntatie speelt bij buitenlucht ook een rol omdat op die manier het positieve effect van de zontoetreding wordt gewaardeerd.

In het voorbeeld is er voor gekozen de oppervlakten van de scheidingsconstructies in te vullen. Het is ook mogelijk de lengte en breedte van de scheidingsconstructies in te vullen, de oppervlakten wordt dan automatisch berekend.

Vervolgens worden per scheidingsconstructie de dichte en transparante delen (ramen en deuren) gespecificeerd.

De oppervlakten dienen van binnenuit (de woning) bepaald te worden. Voor de ramen geldt het oppervlakte van het glas inclusief kozijn. In de NEN 1068 staat uitgebreid beschreven hoe de oppervlakten bepaald dienen te worden.

De oppervlakte en warmteweerstand (eis Bb, R_c > 2.5 m²K/W)  van de dichte delen moet worden ingevuld.

Voor de transparante delen dient de oppervlakte, warmtedoorgangscoëffciënt (eis Bb, U < 4.2 W/m²K), zontoetredingsfactor (ZTA-waarde), helling en beschaduwing ingevuld te worden. Voor de helling wordt standaard uitgegaan van 90°, een verticaal vlak, deze waarde kan handmatig aangepast worden. Voor de beschaduwing kan gekozen worden voor minimale, maximale of gedeeltelijke beschaduwing. In de woning is uitgegaan van HR⁺⁺ glas in houten of kunststof kozijnen met een U van 1.8 W/m²K en ZTA van 0.6.
Deuren worden ingevuld bij de transparante delen. Door een dichte deur is geen zontoetreding en wordt voor de ZTA een waarde van 0 ingevuld.

Wanneer gekozen is voor de forfaitaire methode voor de berekening van het transmissieverlies voor lineaire koudebruggen dan dienen voor de vloer naast de oppervlakte en warmteweerstand ook de hoogte van de kruipruimte (Hkr) en de perimeter (P) ingevuld te worden.
De perimeter is de omtrek van de begane grondvloer voor zover deze grenst aan de buitenlucht een AOR of AOS.

In onderstaand figuur is de perimeter van de woning met rood aangegeven. Omdat de garage als buiten beschouwd wordt behoort het deel van de begane grondvloer dat grenst aan de garage ook tot de lengte van de perimeter.
De omtrek van de begane grondvloer van de woning die grenst aan buitenlucht, de lengte van de perimeter, is 61.0 m.

Bij infiltratie wordt de ongewenste luchttoevoer via lucht­lekken en via naden en kieren rond­om ramen ingevuld.
Er zijn verschillende mogelijkheden om de luchtdichtheid van een woning te bepalen:

• Bouwbesluit, luchtdoorlatendheid q_v;10;kar   < 200 dm³/s per 500 m³. Uitgaande van een woning met een verdiepingshoogte van 2.7 m betekent dit een luchtvolumestroom van maximaal 0.93 dm³/s per m². Opgemerkt wordt dat een afwijkende verdiepingshoogte een andere luchtvolumestroom geeft.
• NEN 5128, in de norm wordt een indicatieve methode (knop qv;10 indicatief in onderstaand figuur) gegeven voor het bepalen van de luchtdichtheid. De luchtdichtheid wordt bepaald op basis van het bouwtype (metselwerk, gietbeton of houtskeletbouw), woonfunctietype (kap of geen kap/ platdak) en de bouwkwaliteit (goed, normaal, zwak).
• SBR referentiedetails, voorbeelden van luchtdichtheidsdetails.
• Richtwaarden, de infiltratie via de luchtdoorlatendheid gekoppeld aan de ventilatie. In geval van natuurlijke luchttoevoer en –afvoer of natuurlijke toevoer en mechanische afvoer is een veelgebruikte en algemeen geaccepteerde waarde een luchtdichtheid van 1.0 dm³/s per m². Bij gebalanceerde ventilatie is voor een goede werking van het ventilatiesysteem een goede luchtdichtheid noodzakelijk en kan worden uitgegaan van een q_v;10;kar-waarde van 0.625 dm³/s per m².

In de woning wordt gebalanceerde ventilatie toegepast, voor de q_v;10;kar-waarde wordt uitgegaan van de richtwaarde; 0.625 dm³/s per m². De totale infiltratie wordt vervolgens automatisch berekend; 0.625 dm³/s per m² x 223 m² = 139.38 dm³/s.

Stap 3: Vaststellen installatietechnische uitgangspunten